لجبازی کودک 3 ساله یک رفتار رشدی رایج است. در این سن، کودکان شروع به ابراز استقلال می کنند، احساسات و علایق خود را شناسایی می کنند و بر آن ها پافشاری می کنند. لجبازی در یک کودک 3 ساله یک رفتار رایج و اغلب چالش برانگیز است که بسیاری از والدین و مراقبان با آن مواجه می شوند. این یک بخش طبیعی از رشد کودک است، که نشان دهنده مرحله مهمی است که در آن کودکان شروع به ابراز استقلال و آزمایش مرزهای دنیای خود می کنند. این رفتار می تواند به طرق مختلفی بروز کند، از امتناع از پیروی از دستورالعمل ها تا اصرار بر انجام کارها به شیوه خود. درک ریشه ها و عبارات این لجبازی کلید مدیریت موثر آن و حمایت از رشد کودک است.
در حدود سه سالگی، کودکان دستخوش تغییرات رشدی قابل توجهی می شوند. رشد شناختی، عاطفی و اجتماعی در مقطع حساسی قرار دارد که خطر لجبازی را افزایش می دهد.
بیشتر بخوانید : روش برخورد با لجبازی کودک
مهم ترین دلایل لجبازی کودک ۳ ساله
خودمختاری : طبق مراحل رشد ، کودکان در این سن در مرحله خودمختاری قرار دارند. آنها یاد می گیرند که کارها را به طور مستقل انجام دهند و برای خودشان انتخاب کنند. پیمایش موفقیت آمیز این مرحله منجر به احساس خودمختاری و لجبازی می شود. با رشد کودکان، تمایل آنها برای انتخاب خود و اعمال کنترل بر محیطشان تشدید می شود. لجاجت راهی برای اثبات این خودمختاری و کشف میزان قدرت آنهاست.
رشد شناختی: در این سن کودکان شروع به درک جهان از طریق زبان و تصویرسازی ذهنی کرده‌اند، اما هنوز هم با دیدن چیزها از منظری غیر از دیدگاه خودشان مبارزه می‌کنند. این خود محوری شناختی می تواند آنها را به خصوص لجباز جلوه دهد زیرا هنوز نمی توانند دیدگاه های دیگران را به طور کامل درک کنند.
زبان و ارتباطات: در سن سه سالگی، مهارت های زبانی کودکان به سرعت در حال گسترش است. آنها می توانند نیازها، خواسته ها و ناامیدی های خود را واضح تر بیان کنند، اگرچه ممکن است همیشه واژگان لازم برای بیان احساسات پیچیده را نداشته باشند. این می تواند منجر به رفتار سرسختانه به عنوان نوعی ارتباط شود و منجر به لجبازی در کودک ۳ ساله شود.
کشف مرزها: کودکان به طور طبیعی کنجکاو هستند و می خواهند محدودیت های رفتار خود را درک کنند. آنها با عقب راندن قوانین و دستورالعمل ها، مرزها را آزمایش می کنند تا ببینند چه چیزی مجاز است.
جلب توجه: گاهی اوقات، لجبازی روشی برای جلب توجه مراقبین است. اگر کودکی احساس می کند مورد فراموشی قرار گرفته است یا خواهان تعامل بیشتر است، ممکن است به رفتارهای مخالف متوسل شود تا مطمئن شود که مورد توجه قرار می گیرد.
یادگیری از طریق تجربه: رفتار سرسختانه نیز می تواند نوعی یادگیری تجربی باشد. کودکان با دیدن پیامدهای اعمال خود، علت و معلول را می آموزند.
لجبازی کودک ۳ ساله چگونه مشخص می شود؟
لجبازی در کودکان 3 ساله می تواند به روش های مختلفی نشان داده شود که هر کدام جنبه های مختلفی از استقلال و فردیت در حال رشد آنها را منعکس می کند. علائم رایج عبارتند از:
مقاومت در برابر دستورالعمل ها: کودکان ممکن است از پیروی از دستورالعمل ها یا درخواست های ساده مانند لباس پوشیدن، برداشتن اسباب بازی ها یا آمدن به میز شام خودداری کنند. این مقاومت اغلب یک ادعای استقلال است تا سرپیچی صرف.
کج خلقی: طغیان های عاطفی، که اغلب به آنها خشم می گویند، در این سنین شایع است. آنها می توانند زمانی رخ دهند که خواسته های کودک خنثی شود، زمانی که احساسات او را تحت الشعاع قرار دهد، یا زمانی که قادر به بیان کلامی خود نباشد.
اصرار بر روال: بسیاری از کودکان 3 ساله ترجیحات زیادی برای روال‌های همیشگی نشان می‌دهند و اگر این برنامه‌ها مختل شود، ممکن است لجباز شوند. این اصرار احساس امنیت و کنترل را در آنها ایجاد می کند.
ترجیح برای خود انجام دادن: کودک ممکن است اصرار داشته باشد که وظایف خود را انجام دهد، حتی زمانی که آنها دشوار یا وقت گیر هستند. این می تواند شامل لباس پوشیدن، غذا دادن یا سایر فعالیت های روزانه باشد. این اصرار بیان روشنی از تمایل فزاینده آنها به استقلال است.
شنیدن انتخابی: نادیده گرفتن دستورالعمل ها یک تاکتیک رایج است. یک کودک 3 ساله ممکن است طوری رفتار کند که گویی درخواستی را نشنیده است، به خصوص اگر در تضاد با کاری باشد که در حال حاضر می‌خواهد انجام دهد.
بیشتر بخوانید : افسردگی در کودکان ، دلایل و روشهای درمان
استراتژی های مدیریت
مدیریت لجبازی یک کودک 3 ساله به صبر، ثبات و درک نیاز دارد. در اینجا چندین استراتژی وجود دارد که می تواند کمک کند:
ثبات و روال: ایجاد یک روال ثابت به کودکان کمک می کند احساس امنیت کنند و بفهمند چه چیزی باید انتظار داشته باشند.
دستورالعمل های واضح و ساده: ارائه دستورالعمل های واضح، ساده و مختصر می تواند از کج فهمی جلوگیری کند. ضروری است اطمینان حاصل شود که کودک آنچه را که انتظار می رود درک می کند.
پیشنهاد انتخاب: اجازه دادن به کودکان برای انتخاب در محدوده های تعیین شده، آنها را توانمند می کند و نیاز آنها به خودمختاری را برآورده می کند. برای مثال، اجازه دادن به آنها بین دو لباس یا میان‌وعده، به آنها حس کنترل می‌دهد.
تقویت مثبت: تمجید و پاداش دادن به رفتار مثبت رفتار خوب را تقویت می کند و کودکان را به رفتار خوب تشویق می کند. جوایز می توانند ساده باشند، مانند زمان بازی اضافی یا یک خوراکی ساده.
بیشتر بخوانید : ترسهای طبیعی دوران رشد کودکان
چه زمانی به دنبال کمک باشیم؟
در حالی که لجبازی طبیعی است، اما اگر رفتار کودک شما افراطی است یا زندگی خانوادگی را به طور قابل توجهی مختل می کند، کمک گرفتن از یک متخصص اطفال یا روانشناس کودک و نوجوان می تواند مفید باشد. مشکلات مداوم ممکن است نشان دهنده مسائل اساسی باشد که نیاز به درمانهای روانشناسی دارند.
دکتر سمیه عابدینی متخصص روانشناس کودک و نوجوان در ولیعصر خدمات مشاوره روانشناسی آنلاین و مشاوره روانشناسی تلفنی را علاوه بر مشاوره روانشناسی حضوری ارائه می دهد.